Voorzichtigheid is geboden bij gebruik van Dermovate bij patiënten met een voorgeschiedenis van lokale overgevoeligheid voor corticosteroïden of een van de hulpstoffen (zie rubriek 6.1). Plaatselijke overgevoeligheidsreacties (zie rubriek 4.8) kunnen lijken op de symptomen van de ziekte die wordt behandeld.

Gevallen van osteonecrose, ernstige infecties (waaronder necrotiserende fasciitis) en systemische immunosuppressie (soms leidend tot omkeerbare Kaposi sarcoomlaesies) zijn gemeld tijdens langdurig gebruik van clobetasolpropionaat bij hogere doses dan wordt aanbevolen (zie rubriek 4.2). In sommige gevallen gebruikten patiënten gelijktijdig andere krachtige orale corticosteroïden/dermatocorticosteroïden of immunosuppressiva (bijv. methotrexaat, mycofenolaatmofetil). Als behandeling met een lokaal corticosteroïd langer dan 4 weken klinisch gerechtvaardigd is, moet een minder krachtig corticosteroïdenpreparaat overwogen worden.

Bij sommige mensen kunnen tekenen van hypercorticisme (cushingsyndroom) en een reversibele remming van de hypothalamus-hypofyse-bijnieras optreden die leidt tot onvoldoende secretie van glucocorticoïden als gevolg van een sterkere systemische absorptie van topische corticosteroïden. In al die gevallen moet de behandeling geleidelijk worden stopgezet, waarbij de frequentie van aanbrengen wordt verlaagd of waarbij Dermovate wordt vervangen door een minder krachtig corticosteroïd. Plotselinge stopzetting van de behandeling kan resulteren in een onvoldoende secretie van glucocorticoïden (zie rubriek 4.8).

De risicofactoren voor toename van systemische effecten zijn de volgende:

• de sterkte en de galenische vorm van het topische corticosteroïd,
• de duur van blootstelling,
• het aanbrengen op een uitgebreide zone,
• gebruik op huidzones onder occlusie (bijvoorbeeld intertrigineuze delen of onder occlusief verband (bij zuigelingen kunnen luiers het effect hebben van een occlusief verband),
• hoger vochtgehalte in de hoornlaag,
• gebruik op zones met een dunne huid zoals het gezicht,
• gebruik op een geëxcorieerde huid of bij andere aandoeningen waarbij de huidbarrière beschadigd is,
• in vergelijking met volwassenen, kunnen kinderen verhoudingsgewijs hogere hoeveelheden van corticosteroïden voor topisch gebruik resorberen en zijn ze dus gevoeliger voor systemische bijwerkingen. Dat is toe te schrijven aan de onrijpheid van de huidbarrière bij kinderen en het feit dat de verhouding tussen de huidoppervlakte en het gewicht hoger is bij kinderen dan bij volwassenen.

Pediatrische patiënten
Bij zuigelingen en kinderen jonger dan 12 jaar moet, in de mate van het mogelijke, continu gebruik van topische corticosteroïden worden vermeden gezien het risico op optreden van remming van de bijnieren.

Kinderen ontwikkelen gemakkelijker atrofische veranderingen bij topisch gebruik van corticosteroïden. Als het gebruik van Dermovate bij kinderen vereist is, wordt aanbevolen de behandeling te beperken tot slechts enkele dagen en de behandelde kinderen elke week terug te zien.

Risico op infectie onder occlusie
Bacteriële infecties worden gestimuleerd door de warme en vochtige omstandigheden in huidplooien of onder een occlusief verband. Bij gebruik van een occlusief verband moet de huid voor het aanbrengen van een nieuw verband worden gereinigd.

Gebruik bij psoriasis
Voorzichtigheid is geboden bij gebruik van topische corticosteroïden bij psoriasis. In sommige gevallen werden een relaps (reboundeffect), ontwikkeling van tolerantie, risico op veralgemeende psoriasis pustulosa en ontwikkeling van lokale of systemische toxiciteit gesignaleerd als gevolg van afwijkingen van de barrièrefunctie van de huid. Het is belangrijk de patiënt aandachtig te bewaken bij gebruik bij psoriasis.

Aanbrengen op het gezicht
Langdurig aanbrengen op het gezicht is niet wenselijk omdat die huidzone gevoeliger is voor atrofische veranderingen. Als Dermovate op het gezicht wordt gebruikt, moet de behandeling worden beperkt tot slechts enkele dagen.

Aanbrengen op de oogleden
Bij het aanbrengen op de oogleden moet men ervoor zorgen dat het preparaat niet in de ogen terechtkomt, omdat herhaalde blootstelling kan leiden tot het ontstaan van cataract of glaucoom.

Concomiterende infectie
Een geschikte antimicrobiële behandeling moet worden gestart als de ontstekingsletsels geïnfecteerd zijn. Als de infectie zich uitbreidt, moeten de corticosteroïden voor topisch gebruik worden stopgezet en moet een geschikte antibiotherapie worden gestart.

Chronisch ulcus cruris
Topische corticosteroïden worden soms gebruikt om een dermatitis rond een chronisch ulcus cruris te behandelen. Bij gebruik in die indicatie stijgt echter de kans op lokale overgevoeligheidsreacties en lokale infectie.

Toepassing op de hoofdhuid
De patiënten moeten de instructie krijgen om het contact met de ogen te vermijden.

Visusstoornis
Visusstoornis kan worden gemeld bij systemisch en topisch gebruik van corticosteroïden. Indien een patiënt symptomen ontwikkelt zoals wazig zien of andere visusstoornissen, dient te worden overwogen de patiënt door te verwijzen naar een oogarts ter beoordeling van mogelijke oorzaken waaronder cataract, glaucoom of zeldzame ziekten zoals centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR) die zijn gemeld na gebruik van systemische en topische corticosteroïden.

Indien mogelijk moet gebruik op een atrofische huid, een wond of een ulcus worden vermeden. Corticosteroïden kunnen het aspect van sommige letsels veranderen zodat het moeilijker wordt om een juiste diagnose te stellen.
Corticosteroïden kunnen de heling vertragen.
Een behandeling op basis van corticosteroïden is geen oorzakelijke behandeling en na stopzetting van de behandeling kan een recidief optreden (reboundeffect).

Dermovate crème en zalf bevatten paraffine. Vertel uw patiënten dat ze niet mogen roken of in de buurt van open vuur mogen komen, want het houdt een risico op ernstige brandwonden in. Textiel (kleding, beddengoed, verbanden enz.) dat in contact is gekomen met deze producten, brandt makkelijker en houdt een risico in op ernstig brandgevaar. Door kleding en beddengoed te wassen kan een opstapeling van het product worden verminderd, maar nooit volledig uitgesloten worden.

Dermovate crème en zalf bevatten propyleenglycol, dat een irritatie van de huid kan veroorzaken.

Dermovate crème bevat ook cetostearylalcohol, dat plaatselijke huidreacties kan veroorzaken (bijv. contactdermatitis), en chloorcresol, dat allergische reacties kan veroorzaken.

Het is bewezen dat gelijktijdige toediening van geneesmiddelen die CYP3A4 kunnen remmen (bijvoorbeeld ritonavir en itraconazol), het metabolisme van corticosteroïden remmen, wat leidt tot een hogere systemische blootstelling. Het niveau waarbij die interactie leidt tot het optreden van klinische tekenen, hangt af van de dosis en de wijze van toediening van corticosteroïden en van de activiteit van de CYP3A4-remmer.

Vruchtbaarheid
Er zijn geen gegevens bij de mens, die het mogelijk maken om het effect van corticosteroïden voor topisch gebruik op de vruchtbaarheid te evalueren.
Subcutane toediening van clobetasol aan ratten heeft geen effect op het paargedrag, maar met hoge doseringen vermindert niettemin de vruchtbaarheid (zie rubriek 5.3).

Zwangerschap
Er zijn weinig gegevens over het gebruik van clobetasol bij zwangere vrouwen. Topische toediening van corticosteroïden aan drachtige dieren kan teratogene effecten hebben (zie rubriek 5.3). De relevantie van die observatie bij de mens is niet vastgesteld. Toch mag het gebruik van Dermovate tijdens de zwangerschap alleen worden overwogen als de verwachte voordelen voor de moeder opwegen tegen het risico voor de foetus. De minimale hoeveelheid moet gedurende een minimale tijd worden gebruikt.

Borstvoeding
De veiligheid van gebruik van topische corticosteroïden tijdens de periode van borstvoeding is niet vastgesteld.
Het is niet bekend of de systemische absorptie bij topische toediening van corticosteroïden voldoende hoog is om het product in de moedermelk te kunnen detecteren. Toediening van Dermovate tijdens de periode van borstvoeding mag alleen worden overwogen als de verwachte voordelen voor de moeder opwegen tegen het risico voor de zuigeling. Als het tijdens de periode van borstvoeding wordt gebruikt, zou Dermovate niet mogen worden aangebracht op de borsten om accidentele ingestie door het kind te vermijden.

Het effect van Dermovate op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te gebruiken werd niet onderzocht. Gezien het profiel van bijwerkingen is geen effect te verwachten.

Symptomen en tekenen
Topisch gebruik van Dermovate kan leiden tot absorptie van hoeveelheden die hoog genoeg zijn om een systemisch effect te veroorzaken. Een acute overdosering is weinig waarschijnlijk. Bij chronische overdosering of verkeerd gebruik kunnen echter tekenen van hypercortisolisme verschijnen (zie rubriek 4.8).

Behandeling
Bij overdosering moet men het gebruik van Dermovate geleidelijk opschorten door de frequentie van aanbrengen te verlagen of door Dermovate te vervangen door een minder krachtig corticosteroïd gezien het risico op onvoldoende secretie van glucocorticoïden.
Gezien het risico op acute bijniersuppressie moet dat gebeuren onder medisch toezicht.

Het vervolg van de behandeling hangt af van de klinische indicaties.

Farmacotherapeutische categorie: zeer krachtige corticosteroïden (groep IV), ATC-code: D07AD01.

Corticosteroïden voor topisch gebruik hebben ontstekingsremmende, jeukremmende en vaatvernauwende eigenschappen.

Werkingsmechanisme
Corticosteroïden voor topisch gebruik werken als ontstekingsremmers via meerdere mechanismen die de late fase van allergische reacties remmen: geringere dichtheid van mestcellen, minder chemotaxis en verminderde activering van eosinofielen, minder productie van cytokines door lymfocyten, monocyten, mestcellen en eosinofielen en remming van het arachidonzuurmetabolisme.

Absorptie
Corticosteroïden voor topisch gebruik kunnen door een gezonde, intacte huid worden geabsorbeerd. Het belang van de cutane absorptie van corticosteroïden voor topisch gebruik hangt af van meerdere factoren zoals de ernst van de aandoening, de hulpstof, de behandelde oppervlakte en de integriteit van het huidoppervlak. Occlusie, ontsteking en/of een andere huidziekte kunnen de percutane absorptie ook verhogen.

Distributie
Het gebruik van farmacodynamische evaluatiecriteria is noodzakelijk om systemische blootstelling aan corticosteroïden voor topisch gebruik te evalueren gezien het feit dat de circulerende spiegels duidelijk lager zijn dan de detectiedrempels.

Biotransformatie
Na absorptie door de huid vertonen corticosteroïden voor topisch gebruik een vergelijkbare farmacokinetiek als corticosteroïden die via systemische weg worden toegediend. Ze worden hoofdzakelijk in de lever gemetaboliseerd.

Eliminatie
Corticosteroïden voor topisch gebruik worden door de nieren uitgescheiden. Bovendien worden bepaalde corticosteroïden en hun metabolieten ook in de gal uitgescheiden.

Carcinogenese
Er werden geen langetermijnstudies bij dieren uitgevoerd om het carcinogene potentieel van clobetasolpropionaat te evalueren.

Genotoxiciteit
In de gebruikte doseringen heeft clobetasolpropionaat geen mutageen effect op bacteriële cellen in vitro.

Vruchtbaarheid
In vruchtbaarheidsstudies had subcutane toediening van clobetasolpropionaat aan ratten in doseringen van 6,25 tot 50 microgram/kg/dag geen effect op het paargedrag. De vruchtbaarheid vermindert pas bij een dosering van 50 microgram/kg/dag.

Dracht
Subcutane toediening van clobetasolpropionaat aan muizen (≥ 100 microgram/kg/dag), aan ratten (400 microgram/kg/dag) of konijnen (1 à 10 microgram/kg/dag) tijdens de dracht veroorzaakte foetale afwijkingen waaronder een gespleten verhemelte en intra-uteriene groeirestrictie.

In de studie bij ratten, waarin enkele dieren mochten jongen, werd bij de eerste generatie (F1) een tragere ontwikkeling waargenomen met de dosering van 100 microgram/kg/dag en een kortere overleving met de dosering van 400 microgram/kg/dag. De behandeling had geen effect op het voortplantingsvermogen van de eerste (F1) of de tweede generatie (F2).

Dermovate crème
Glycerolmonostearaat,
Cetostearylalcohol,
Zelfemulgerend glycerolmonostearaat,
Kunstwas,
Chloorcresol,
Natriumcitraat,
Citroenzuurmonohydraat,
Propyleenglycol,
Gezuiverd water.

Dermovate zalf
Propyleenglycol,
Sorbitansesquioleaat,
Witte vaseline.

Dermovate oplossing voor cutaan gebruik
Carbomeren,
Isopropylalcohol,
Natriumhydroxide,
Gezuiverd water.

Geen gerapporteerd.

Dermovate 0,05% crème: 2 jaar.
Dermovate 0,05% zalf: 3 jaar.
Dermovate 0,05% oplossing voor cutaan gebruik: 2 jaar.

Dermovate 0,05% crème: bewaren beneden 25 °C.
Dermovate 0,05% zalf: bewaren beneden 25 °C.
Dermovate 0,05% oplossing voor cutaan gebruik: bewaren beneden 30 °C. Houd de flacon hermetisch gesloten als hij niet wordt gebruikt. De inhoud is ontvlambaar. Op afstand van bronnen van vuur, vlammen of warmte houden. Laat de oplossing voor cutaan gebruik niet in volle zon liggen.

Dermovate 0,05% crème: aluminium tube van 15 g en 30 g.
Dermovate 0,05% zalf: aluminium tube van 15 g en 30 g.
Dermovate 0,05% oplossing voor cutaan gebruik: HDPE flacon van 30 ml.

Het is mogelijk dat niet alle genoemde verpakkingsgrootten in de handel worden gebracht.

De patiënten moeten hun handen wassen na het aanbrengen van Dermovate, behalve als hun handen worden behandeld.

Dermovate oplossing voor cutaan gebruik is brandbaar. Houd uit de buurt van warmtebronnen (bijv. open vuur, brandende sigaretten) tijdens en onmiddellijk na het gebruik ervan.

Al het ongebruikte geneesmiddel of afvalmateriaal dient in overeenstemming met lokale voorschriften te worden vernietigd.

1. Datum van eerste verlening van de vergunning:

2. Datum van laatste verlenging: