Oculair

•        Andere bèta-blokkers.

Het effect op de intra-oculaire druk of de gekende effecten van de systemische bèta-blokkers kunnen versterkt worden als Arteoptic LA gegeven wordt aan patiënten die reeds een systemische bèta-blokker krijgen. De reactie van deze patiënten moet van zeer dichtbij opgevolgd worden. Het gelijktijdig gebruik van twee bèta-blokker oogdruppels wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.5).

• Wanneer carteolol wordt toegediend om de intra-oculaire druk te verlagen bij patiënten met een acuut geslotenhoek glaucoom dient men eveneens een mioticum toe te dienen. Inderdaad, bij deze patiënten is de onmiddellijke doelstelling van de behandeling het heropenen van de hoek, wat het gebruik van een mioticum vereist om pupilvernauwing te veroorzaken aangezien carteolol nauwelijks of geen effect op de pupil heeft.
• Loslating van de choroïdea. Loslating van de choroïdea werd beschreven bij toediening van oogdruppels die de secretie van het kamervocht verminderen (vb. timolol en acetazolamide) na filtratieprocedures.
• Dragers van lenzen.

              Het risico bestaat dat men de contactlenzen niet meer verdraagt door een verminderde traansecretie, wat een bekende bijwerking is van bèta-blokkers. Het gebruikte bewaarmiddel, benzalkoniumchloride, kan oogirritatie veroorzaken; het kan zich afzetten op de zachte contactlenzen en verkleuring geven; daarom mag men deze oogdruppels niet toedienen tijdens het dragen van zachte contactlenzen. De lenzen dienen vóór de toediening van de druppels te worden verwijderd en mogen pas na minstens 15 minuten na toediening van de oogdruppels weer worden ingebracht.

• Een afname van de gevoeligheid voor carteolol kan zich na een langdurige behandeling voordoen. De afwezigheid van tachyfylaxis dient daarom jaarlijks getest te worden om zeker te zijn dat de langdurige behandeling effectief blijft.

Aandoeningen van de cornea
De oftalmologische béta-blokkers kunnen aanleiding geven tot het syndroom van droge ogen. Patiënten met aandoeningen van de cornea moeten met voorzichtigheid behandeld worden.

Algemeen
Net als andere lokaal toegediende oogheelkundige stoffen wordt Arteoptic LA systemisch geabsorbeerd. Door de bèta-adrenerge component, carteolol hydrochloride, kunnen dezelfde types van cardiovasculaire, pulmonaire en andere bijwerkingen gezien bij systemische bèta-adrenerge blokkers, optreden. Incidentie van systemische bijwerkingen na lokale oculaire toediening is lager dan bij systemische toediening. Om de systemische absorptie te verminderen, zie rubriek 4.2.
Dit geneesmiddel mag in het algemeen niet gecombineerd worden met amiodarone, bepaalde calcium antagonisten (bepridil, verapamil, diltiazem, sultopride) en de bèta-blokkers die gebruikt worden bij de behandeling van hartinsufficiëntie (zie rubriek 4.5).

Sportbeoefenaars
Sportbeoefenaars dienen gewaarschuwd te worden dat dit geneesmiddel een actief bestanddeel bevat dat een positief analytisch resultaat kan veroorzaken bij anti-dopingcontroles.

Stopzetting van de behandeling
Men mag nooit een behandeling met bèta-blokkers via algemene toediening abrupt stopzetten en dit in het bijzonder bij patiënten met angina pectoris: een abrupte stopzetting van de behandeling zou ernstige ritmestoornissen kunnen veroorzaken evenals een myocardinfarct of een plotse dood.
De dosis dient progressief te worden afgebouwd en dit over één à twee weken.

Hartaandoeningen
Bij patiënten met hart- en vaatziekten (zoals coronaire hartaandoening, Prinzmetal's
angina en hartfalen) en hypotensie, dient de behandeling met bèta-blokkers kritisch te worden beoordeeld en een behandeling met andere werkzame stoffen moet worden overwogen. Patiënten met hart- en vaatziekten moeten worden gecontroleerd op tekenen van verslechtering van deze ziekten en op bijwerkingen.
Door het negatieve effect op de geleidingstijd, mogen bèta-blokkers alleen met voorzichtigheid worden toegediend aan patiënten met een eerste graad atrioventriculair blok.

Bradycardie
Indien de hartfrequentie onder 50-55 slagen per minuut daalt in rusttoestand en indien de patiënt symptomen vertoont die geassocieerd worden met bradycardie, dient de dosis te worden verlaagd.

Bloedvataandoeningen
Patiënten met ernstige perifere circulatiestoornissen/aandoeningen (zoals ernstige vormen van de Ziekte van Raynaud of Syndroom van Raynaud) moeten met voorzichtigheid behandeld worden.

Ademhalingsstelselaandoeningen
Ademhalingsreacties, met inbegrip van dood ten gevolge van bronchospasmen bij patiënten met astma, werden gemeld ten gevolge van toediening van bepaalde oogheelkundige bèta-blokkers.
Arteoptic LA moet met voorzorg gebruikt worden bij patiënten met lichte tot matige chronische obstructieve longaandoening (COPD) en enkel als het potentiële voordeel groter is dan het potentiële risico.

Hypoglycemie/diabetes
Bèta-blokkers moeten met voorzichtigheid toegediend worden bij patiënten gevoelig aan spontane hypoglycemie of patiënten met labiele diabetes, aangezien bèta-blokkers de symptomen en signalen van een acute hypoglycemie kunnen maskeren.

Feochromocytoom
Het gebruik van bèta-blokkers in de behandeling van hypertensie veroorzaakt door een behandeld feochromocytoom, vereist een strenge monitoring van de arteriële bloeddruk.

Oudere personen, patiënten met nier- en/of leverinsufficiëntie  
Bij deze risicogroep en wanneer bèta-blokkerende oogdruppels in combinatie met een bèta-blokker via algemene toedieningsweg worden toegediend, is een aanpassing van de dosis vaak noodzakelijk.

Psoriasis
Een verslechtering van deze aandoening werd tijdens het gebruik van bèta-blokkers vastgesteld; de indicatie dient te worden afgewogen.

Allergische / Anafylactische reacties
Tijdens het gebruik van bèta-blokkers kunnen patiënten, met een voorgeschiedenis van atopie of ernstige anafylactische reactie op verschillende allergenen, heftiger reageren op een herhaalde challenge aan deze allergenen. Bij patiënten die vatbaar zijn voor een ernstige anafylactische reactie van welke oorzaak dan ook, kan, in het bijzonder met floctafenine, contrastmiddelen met jodium, anesthetica of gedurende desensibilisatiebehandelingen, een behandeling met bèta-blokkers leiden tot een verergering van de reactie en tot een resistentie voor de behandeling met adrenaline in de gebruikelijke dosering.

Algemene anesthesie
Oogheelkundige preparaten met bèta-blokkers kunnen het systemisch bèta-agonistisch effect van vb. adrenaline blokkeren. Men dient de anesthesist op de hoogte te brengen dat de patiënt met Arteoptic LA wordt behandeld.

• Wanneer de behandeling dient te worden stopgezet, wordt een interval van 48 uur voldoende geacht om het heroptreden van de gevoeligheid voor catecholamines toe te laten.
• In bepaalde gevallen mag de behandeling met bètablokkers niet worden onderbroken:
• Bij patiënten met coronaire insufficiëntie is het wenselijk de behandeling voort te zetten tot aan de chirurgische interventie gezien het risico verbonden aan een abrupte stopzetting van een behandeling met bètablokkers;
• In noodgeval of wanneer de behandeling niet kan worden stopgezet dient de patiënt
• tegen overmatige vagale reactie te worden beschermd door adequate premedicatie met atropine, herhaaldelijk indien nodig;
• De anesthesie dient te bestaan uit middelen die zo weinig mogelijk myocardiale depressie

veroorzaken en het bloedverlies dient te worden gecompenseerd.

Thyrotoxicose
Bèta-blokkers kunnen bepaalde symptomen van thyrotoxicose maskeren, in het bijzonder cardiovasculaire symptomen.

Er werden geen specifieke interactiestudies uitgevoerd met Arteoptic LA.

1.           Oogdruppels, oplossing

Mydriasis als gevolg van gelijktijdige behandeling met oogheelkundige bèta-blokkers en adrenaline (epinefrine) werd soms gemeld. Controle van de ogen is noodzakelijk wanneer de behandeling met dit geneesmiddel wordt gecombineerd met een oogdruppeloplossing die adrenaline bevat (risico op mydriase).

2.           Andere geneesmiddelen

Hoewel er na oculaire toediening slechts een lage hoeveelheid bèta-blokkers in de systemische circulatie terechtkomt, bestaan er risico’s op interactie met andere geneesmiddelen. Men dient daarom rekening te houden met de interacties waargenomen bij gebruik van bèta-blokkers via algemene toedieningsweg.
Er is een kans op bijkomende effecten resulterend in hypotensie en/of duidelijke bradycardie als de oogheelkundige bèta-blokkersoplossing gelijktijdig toegediend wordt met orale calciumantagonisten, bèta-adrenergische blokkers, anti-aritmica (inclusief amiodarone), digitalis glycosides, parasympathicomimetica, guanethidine.

Afgeraden combinaties
+               Amiodarone
Stoornissen van automatisme en conductie (suppressie van de compenserende sympatische mechanismen).
+               Calciumantagonisten (bepridil, diltiazem en verapamil)
                            Automatismestoornissen (excessieve bradycardie, sinusale stop), sinoatriële en atrioventriculaire conductiestoornissen en hartzwakte (synergie van de effecten).
                            Een dergelijke combinatie van geneesmiddelen dient gepaard te gaan met een streng klinisch toezicht en elektocardiografische controle, in het bijzonder bij oudere patiënten of bij het starten van de behandeling.
+                 Bèta-blokkers gebruikt bij hartinsufficiëntie
Verhoogd risico op ongewenste effecten van bèta-blokkers, in het bijzonder een belangrijk risico op bradycardie.
+               Fingolimod
Versterking van de bradycardie met mogelijks fatale afloop. Bèta-blokkers vormen vooral een risico omdat ze de adrenerge compensatiemechanismes verhinderen. Een dergelijke associatie moet gedaan worden onder klinische monitoring en EKG gedurende 24 uur na de eerste dosis.

Combinaties die voorzorgen bij gebruik vereisen
+               Vluchtige gehalogeneerde anaesthetica
Verlaging van de cardiovasculaire compensatiereacties door bèta-blokkers (bèta-adrenergische inhibitie kan voorkomen worden tijdens de chirurgische interventie door gebruik van bèta-stimulantia). Als algemene regel geldt dat behandeling met een betablokker niet stopgezet mag worden en, in elk geval dient een plotse stopzetting te worden vermeden. De anesthesist dient ingelicht te worden over deze behandeling.
+               Anticholinesterasen: donezepil, galantamine, rivastigmine, neostigmine, pyridostigmine, tacrine, ambenonium. Risico op excessieve bradycardie (verhoging van bradycardiogene effecten). Regelmatige klinische monitoring.
+               Een potentiëring van de systemische effecten van bèta-blokkers in oogdruppeloplossing en een toename van de plasmaconcentraties van de bèta-blokker oogdruppelsoplossing werden gerapporteerd tijdens de simultane toediening van een bèta-blokker bevattende oogdruppeloplossing en quinidine, waarschijnlijk als gevolg van de inhibitie van het metabolisme van de bèta-blokker door de quinidine (beschreven voor timolol).
+               Lidocaine
Bij IV toediening kan een verhoging van de plasmaconcentratie van lidocaine optreden (door verminderde hepatische klaring), met risico op cardiale en neurologische bijwerkingen.
Een klinische monitoring en EKG en eventueel contrôle van de plasmawaarden van lidocaine tijdens de associatie en na het beëindigen van de betablokker. Een aanpassing van de lidocaine posologie indien nodig.
+               Baclofen
              Toename van het antihypertensief effect. Monitoring van de arteriële bloeddruk en aanpassing van de dosis van het anti-hypertensivum indien nodig.
+               Clonidine en andere centrale anti-hypertensiva (alfametyldopa, guanfacine, moxonidine, rilmenidine)
               Belangrijke stijging van de arteriële bloeddruk bij plotselinge stopzetting van de behandeling met het centrale anti-hypertensivum. Men dient een abrupte stopzetting van het centrale anti-hypertensivum te vermijden. Klinische monitoring.
+               Insuline, bloedsuikerverlagende sulfamiden, glinide geneesmiddelen
Alle bèta-blokkers kunnen bepaalde symptomen van hypoglycemie maskeren: hartkloppingen en tachycardie. De meeste niet-cardioselectieve bèta-blokkers verhogen de incidentie en de ernst van hypoglycemie. Men dient de patiënt te waarschuwen en de zelfmonitoring van de bloedglucose te verhogen, vooral bij het begin van de behandeling.
+               Geneesmiddelen die een torsade de pointe veroorzaken
              Klasse Ia anti-aritmica (quinidine, hydroquinidine, disopyramide) en klasse III anti-aritmica (amiodarone, dofetilide, ibutilide, sotalol) bepaalde neuroleptica: fenothiazinen (chloorpromazine, cyamemazine, levomepromazine, thioridazine, trifluoperazine), benzamiden (amisulpride, sulpiride, tiapride), butyrofenonen (droperidol, haloperidol), andere neuroleptica (pimozide), en andere geneesmiddelen zoals: bepridil, cisapride, difenamil, erythromycine IV, vincamine IV, mizolastrine, halofantrine, sparfloxacine, pentamidine, moxifloxacine, ...
              Verhoogd risico op ventriculaire ritmestoornissen, in het bijzonder torsades de pointes. Klinische en elektrocardiografische controle.
+               Propafenone
  Stoornissen in contractiliteit, automatisme en conductie (suppressie van de compenserende sympatische mechanismen). Klinische en EKG controle.

Combinaties waarmee rekening moet worden gehouden
+               NSAID’s (algemene toedieningsweg) met in begrip van selectieve cox-2-inhibitoren
  Verlaging van het antihypertensief effect (inhibitie van de vasodilaterende prostaglandinen door de NSAID’s en vocht en zout retentie met pyrazole NSAID’s).
+               Alfablokkers voor urologische doeleinden: alfuzosine, doxazosine, prazosine,
              tamsulosine, terazosine
                Toename van het hypotensief effect, risico op verhoogde orthostatische hypotensie.
+               Amifostine
  Toename van het antihypertensief effect.+   Dipyridamole
Met dipyridamole IV, verhoogd hypotensief effect.
+               Calciumantagonisten (dihydropyridines)
  Hypotensie, hartfalen bij patiënten die lijden aan latente of ongecontroleerde hartinsufficiëntie (in vitro negatief inotroop effect van dihydropyridines, de mate waarin varieert per product, en waarschijnlijk in staat om de negatief inotrope effecten van bèta-blokkers te verergeren). De aanwezigheid van een behandeling met bèta-blokkers kan bovendien de sympatische reflexreactie verminderen die zich voordoet in geval van excessieve hemodynamische repercussie.
+               Antidepressiva van de imipramine familie (tricyclisch), antipsychotica
                            Antihypertensief effect en verhoogd risico op orthostatische hypotensie (additief effect).
+               Mefloquine, pilocarpine
                      Risico op excessieve bradycardie (bijkomende bradycardiserende effecten).

De systemische passage van bèta-blokkers via oculaire toedieningsweg is kleiner dan via orale toedieningsweg, desalnietemin bestaand.

Zwangerschap
Er zijn geen adequate gegevens beschikbaar over het gebruik van Arteoptic LA bij zwangere vrouwen. Arteoptic LA zal niet gebruikt worden bij zwangere vrouwen tenzij uiterst noodzakelijk. Om de systemische absorptie te verminderen zie rubriek 4.2.

Epidemiologische studies hebben geen misvormende effecten aangetoond, maar laten een risico op intra-uteriene groeiachterstand zien wanneer bèta-blokkers oraal worden toegediend. Daarnaast zijn tekenen en symptomen van bèta-blokkade (bv bradycardie, hypotensie, respiratoire benauwdheid en hypoglykemie) waargenomen bij pasgeborenen wanneer de bèta-blokkers zijn toegediend tot aan de bevalling. Als Arteoptic LA wordt toegediend tot aan de bevalling, moet de pasgeborene zorgvuldig worden opgevolgd tijdens de eerste levensdagen.

Borstvoeding
Bèta-blokkers worden uitgescheiden in de moedermelk. Echter, het is niet waarschijnlijk dat er bij therapeutische doses van carteolol hydrochloride oogdruppels voldoende hoeveelheden aanwezig zijn in de moedermelk, om klinische symptomen van bèta-blokkade te produceren bij de zuigeling. Om de systemische absorptie te verminderen, zie rubriek 4.2.

Deze oogdruppels geven ongewenste effecten (in het bijzonder visuele stoornissen) die de rijvaardigheid en mogelijkheid om machines te bedienen kunnen in gevaar brengen.

Hoewel na oculaire toediening slechts een laag gehalte aan bèta-blokkers in de systemische circulatie terechtkomt, dient men met een bestaand risico op overdosering rekening te houden.
De ervaring met oculaire overdosering is beperkt.
In geval van accidentele overdosering via oculaire toediening dient men de ogen met een steriele natriumchloride oplossing van 9 mg/ml (0,9%) te reinigen.

In het geval van accidentele orale inname of misbruik, zijn de symptomen en de maatregelen die moeten worden genomen identiek aan die bij een overdosering met bèta-blokkers via algemene toedieningsweg.

Farmacotherapeutische categorie: Bèta-blokker.
ATC-code: S01ED05

Algemeen
Carteolol is een niet-cardioselectieve bèta-blokker met een partieel agonistisch potentieel gematigd intrinsiek sympatomimetische activiteit (ISA) en een niet-significant membraanstabilizerend effect (zoals een lokaal anestheticum of kinidine-achtige)

Oculair

• Carteololhydrochloride oogdruppels verlagen de intra-oculaire druk, al dan niet met glaucoom geassocieerd, door de secretie van kamerwater te verminderen;
• Het geneesmiddel begint normaal gezien 30 minuten na toediening te werken, bereikt zijn maximum in 2 à 4 uur en is na 24 uur nog aanwezig;
• Stabiliteit van het hypotensief effect op lange termijn: het effect kan gedurende één jaar constant blijven;
• Een verlaging van de gevoeligheid voor carteololhydrochloride blijft echter mogelijk, in het bijzonder na een langdurige behandeling;
• Er treden bijna geen wijzigingen op in de pupildiameter of de accommodatie. Arteoptic LA 2% bevat een wateroplosbaar polymeer (alginezuur) dat fysische eigenschappen bezit (zoals bio-adhesiviteit, ionische interacties, ...) die ervoor zorgen dat men de dagelijkse doseringsfrequentie kan beperken tot 1 enkele toediening.

Gemiddelde plasmaconcentraties waargenomen na 2 maanden van herhaalde instillaties met Arteoptic 2% bij glaucoompatiënten zijn lager bij de verlengde afgifte formulatie die eenmaal per dag wordt gegeven (Cmax = 1,72 ng/ml) dan bij de gewone formulatie die tweemaal per dag wordt gegeven (Cmax = 3,64 ng/ml).
Hoewel de nierfunctie belangrijk is voor de uitscheiding, werd er geen onderzoek gedaan bij patiënten die aan nierinsufficiëntie lijden.

Niet-klinische gegevens duiden niet op een speciaal risico voor de mens. Deze gegevens zijn afkomstig van conventioneel onderzoek op het gebied van veiligheidsfarmacologie, toxiciteit bij herhaalde dosering, genotoxiciteit of carcinogeniteit.
In reproductieve toxiciteitstudies werd een zekere embryotoxictieit waargenomen bij hoge orale dosissen die resulteerden in een systemische blootstelling die veel groter is dan de systemische blootstelling bij klinisch gebruik van Arteoptic oogdruppels.
Carteolol vertoonde geen teratogene eigenschappen in reproductieve toxiciteitstudies.
Er werd gerapporteerd dat carteololhydrochloride in ratten de placentabarrière kan passeren en in lichte mate in de moedermelk werd uitgescheiden.

Benzalkoniumchloride oplossing,
Alginezuur (E 400),
Mononatriumfosfaat dihydraat (E 339),
Dinatriumfosfaat dodecahydraat (E 339),
Natriumchloride, natriumhydroxide (voor pH aanpassing),
Gezuiverd water.

Niet van toepassing.

2 jaar
Houdbaarheid na openen van de flacon: 28 dagen.

Bewaren beneden 25 °C.

Container van 3 ml met druppelpipet (PE) en schroefdop (polypropyleen).
3 containers van 3 ml met druppelpipet (PE) en schroefdop (polypropyleen).
Niet alle verpakkingsgroottes worden in de handel gebracht.

Geen bijzondere vereisten.

14/03/2005 - 09/11/2006