Men moet patiënten waarschuwen dat ze hun behandeling op basis van corticosteroïden niet stopzetten of verminderen zonder medisch advies, ook niet als ze zich beter voelen met Ventolin.

Toegenomen gebruik van bronchodilatatoren ter verlichting van de symptomen, vooral van kortwerkende bèta-2-sympathicomimetica, kan erop wijzen dat de astmacontrole niet langer verzekerd is en de behandeling van de patiënt herbekeken moet worden.

Een plotse verslechtering van de astmacontrole, een verslechtering die over verloop van tijd kan evolueren, is een alarmteken omdat het leven in gevaar kan zijn. De dosering corticosteroïden moet verhoogd worden. Bij risicopatiënten is het aanbevolen om dagelijks de piekflow (peak flow meter) te controleren.
Thuisbehandelde patiënten moeten verwittigd worden dat bij afnemend effect of bij verminderde werkingsduur ze niet de dosis of toedieningsfrequentie moeten verhogen maar hun arts moeten raadplegen.

Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met thyreotoxicose.

In therapeutische dosissen werkt Ventolin selectief in ter hoogte van de bèta-2-adrenerge receptoren en bijgevolg vormen hartfalen en hypertensie geen contra-indicaties. Toch is voorzichtigheid geboden.
Patiënten met bekende tachyaritmie, ischemische hartpijn of obstructieve, hypertrofische cardiomyopathie zijn eveneens risicopatiënten.

Voorzichtigheid is eveneens geboden bij patiënten die hoge dosissen krijgen van bereidingen op basis van bèta-2 agonisten of andere bronchodilatatoren, zoals theofylline, omdat bij bepaalde patiënten cardiovasculaire bijwerkingen beschreven werden.

De dosering moet niet verminderd worden in geval van nier- of leverinsufficiëntie.

Zoals andere bètamimetica, kan salbutamol omkeerbare, metabole wijzigingen veroorzaken, zoals glykemiestijging. Het is mogelijk dat diabetespatiënten niet in staat zijn deze wijzigingen te compenseren en er werden gevallen van keto-acidose gemeld. Gelijktijdige toediening van corticosteroïden kan dit effect versterken.

Met sympathicomimetische geneesmiddelen, waaronder salbutamol, kunnen cardiovasculaire effecten optreden.

Post-marketing data en gegevens uit de gepubliceerde literatuur hebben gevallen van myocardischemie in verband met salbutamol gemeld.

Patiënten met een ernstige onderliggende hartaandoening (bv. ischemische hartaandoening, tachyaritmie of ernstige hartinsufficiëntie) die salbutamol krijgen, moeten gewaarschuwd worden dat zij een arts moeten raadplegen of naar het ziekenhuis moeten gaan in geval van pijn in de borststreek of andere symptomen die op een verergering van hun hartaandoening wijzen.
Bijzondere aandacht is vereist bij het evalueren van symptomen zoals dyspneu en pijn in de borststreek omdat deze symptomen zowel van respiratoire als van cardiale oorsprong kunnen zijn.

Er kan mogelijk ernstige hypokaliëmie voorkomen, hoofdzakelijk in geval van toediening via parenterale weg en via verneveling. Bijzondere voorzichtigheid is geboden in geval van ernstige, acute astma omdat dit effect versterkt kan worden door gelijktijdige behandeling met xanthinederivaten, steroïden, diuretica en in geval van hypoxie. Het is in dergelijke gevallen aanbevolen de kaliëmie te controleren.

Wegens de aanwezigheid van lactose zijn de tabletten Ventolin gecontra-indiceerd voor patiënten met congenitale galactosemie, glucose- en galactosemalabsorptie of lactasetekort.

Toegelaten interacties
Patiënten bij wie het astma met Ventolin onvolledig onder controle is, mogen tegelijk inhalatiecorticosteroïden krijgen. Systemische toediening is voorbehouden voor de ernstigste gevallen. Corticoïden herstellen de respons op bèta-2-mimetica in geval van verminderde gevoeligheid door toename van het aantal bètareceptoren op het celoppervlak van de mastocyten en gladde spieren. Corticoïden verminderen ook de inflammatie van de bronchuswand.
Bij bepaalde patiënten mogen de sympathicomimetica gecombineerd worden met anticholinergica, mastcelstabilisatoren en theofylline.
Voorzichtigheid is echter aanbevolen omdat bij een klein aantal patiënten cardiovasculaire bijwerkingen beschreven werden.

Ongewenste interacties
Gelijktijdig gebruik van orale bereidingen van Ventolin en andere sympathicomimetica toegediend via orale weg is niet aanbevolen (mogelijk schadelijke cardiovasculaire effecten).
Deze aanbeveling sluit echter geen oordeelkundig gebruik van een bèta-2-mimeticum in aërosol uit bij patiënten die orale bereidingen van Ventolin krijgen.
Ventolin mag niet toegediend worden met niet-selectieve bètablokkers, zoals propranolol. Voorzichtigheid blijft geboden bij gelijktijdige inname van cardioselectieve bètablokkers.
Het is mogelijk dat toediening van verschillende geneesmiddelen noodzakelijk is maar er moet rekening gehouden worden met een additief, aritmogeen effect bij combinatie van orale bètamimetica en theofylline.
Blijvende aandacht is vereist wegens het risico van hypokaliëmie, wat kan versterkt worden door gelijktijdige inname van diuretica, corticosteroïden en theofylline.

Vruchtbaarheid

Er is geen informatie over de effecten van salbutamol op de vruchtbaarheid bij de mens. Bij dieren werden geen bijwerkingen op de vruchtbaarheid waargenomen (zie rubriek 5.3).

Zwangerschap

Ventolin mag tijdens de zwangerschap enkel toegediend worden als het verwachte voordeel voor de moeder belangrijker is dan het mogelijke risico voor de foetus.

Zoals voor de meeste geneesmiddelen zijn er weinig publicaties die de onschadelijkheid van salbutamol tijdens de eerste stadia van de zwangerschap aantonen. Uit dieronderzoek is reproductietoxiciteit gebleken (zie rubriek 5.3).

Tijdens postmarketing surveillance werden zeldzame gevallen van uiteenlopende aangeboren afwijkingen gemeld, waaronder gevallen van verhemeltespleet en lidmaatafwijkingen, bij pasgeborenen van moeders die met salbutamol behandeld waren geweest.
Sommige van deze vrouwen werden tijdens hun zwangerschap met verschillende geneesmiddelen behandeld. Aangezien geen typische aangeboren afwijkingen gevonden werden en het achtergrondpercentage afwijkingen 2 tot 3% bedraagt, kan geen verband met salbutamolgebruik worden vastgesteld.

Borstvoeding

Salbutamol wordt waarschijnlijk uitgescheiden in de moedermelk. Een risico voor de pasgeborene/zuigeling kan niet worden uitgesloten. Er moet worden besloten of borstvoeding moet worden gestaakt of dat behandeling met Ventolin moet worden gestaakt dan wel niet moet worden ingesteld, waarbij het voordeel van borstvoeding voor het kind en het voordeel van behandeling voor de vrouw in overweging moeten worden genomen.

Niet van toepassing.

Tekenen en symptomen

De tekenen en symptomen die het vaakst worden gezien bij overdosering met salbutamol zijn van voorbijgaande aard en van farmacologische oorsprong door het agonisme van salbutamol op de bètareceptoren (zie rubrieken 4.4 en 4.8).
Na een overdosering van salbutamol kan ook hypokaliëmie optreden. De kaliumspiegels moeten gecontroleerd worden.
Er zijn gevallen van melkzuuracidose gerapporteerd bij gebruik van hoge therapeutische doseringen en bij overdosering van een kortwerkende bèta-agonist. Bij een overdosering kan het dan ook wenselijk zijn om een verhoogd melkzuurgehalte in het serum en de daaruit voortvloeiende metabole acidose te volgen (met name als de tachypnoe aanhoudt of verergert ondanks het verdwijnen van andere tekenen van bronchospasme zoals een piepende ademhaling).
Er is melding gemaakt van misselijkheid, braken en hyperglykemie, vooral bij kinderen en in geval van overdosering van de orale formuleringen.

In geval van belangrijke overdosering kan men ook agitatie, tachyaritmie, bloeddrukdaling en tremor waarnemen.

Behandeling

Zo nodig moet voor een extra klinische bewaking worden gezorgd indien klinisch geïndiceerd of zoals aanbevolen door het nationale antigifcentrum.
In de meeste gevallen van overdosering van salbutamol is alleen een ondersteunende zorg vereist. Bij lichte symptomen moet zelden een specifieke behandeling worden gestart.
Bij aanwezigheid van belangrijke tekenen van overdosering kan opname in het ziekenhuis noodzakelijk blijken voor cardiovasculaire monitoring.

Farmacotherapeutische categorie: kortwerkend, selectief bèta₂-mimeticum voor systemische toediening.
ATC-code: R03CC02

Werkingsmechanisme

Salbutamol is een selectieve agonist van de bèta-2-adrenerge receptoren. In therapeutische dosissen werkt het in op de bèta-2-adrenerge receptoren van de bronchiale spieren.

Na binding aan bèta-adrenerge receptoren veroorzaakt salbutamol een activering van adenylcyclase door signaaloverdracht en stijging van het intracellulair gehalte aan cyclisch AMP. Daardoor ontstaat bronchodilatatie door ontspanning van de gladde spieren van de bronchi.

Het verlicht de bronchospasme in dosissen die doorgaans geen weerslag hebben op het cardiovasculair stelsel.

In vitro werd aangetoond dat salbutamol een remmende werking heeft ter hoogte van de mastocyten door blokkade van de vrijzetting van histamine, leukotriënen en bronchoconstrictorische prostaglandines.

Farmacodynamische effecten

In therapeutische dosissen geeft salbutamol een korte bronchodilatatie (4-6 uur) in geval van reversibele obstructie van de luchtwegen.

Absorptie
De biologische beschikbaarheid van oraal toegediend salbutamol bedraagt ongeveer 50%.

Distributie
De plasma-eiwitbinding van salbutamol is van de grootteorde van 10 %.

Biotransformatie
Na orale toediening wordt salbutamol uit de maag-darmtractus geabsorbeerd en ondergaat het een significant eerstepassagemetabolisme met omzetting in het fenolsulfaat. Zowel het onveranderde geneesmiddel als het conjugaat worden voornamelijk uitgescheiden via de urine.

Eliminatie
Na intraveneuze toediening heeft salbutamol een halfwaardetijd van 4 tot 6 uur en wordt het gedeeltelijk door de nieren geëlimineerd en gedeeltelijk gemetaboliseerd tot inactief 4’-O-sulfaat (fenolsulfaat), dat ook hoofdzakelijk in de urine wordt uitgescheiden. De stoelgang is een minder belangrijke excretieweg. Het grootste gedeelte van een intraveneus, per os of via inhalatie toegediende dosis van salbutamol wordt binnen 72 uur geëxcreteerd.

Zoals andere krachtige selectieve agonisten van de bèta-2-adrenerge receptoren is salbutamol na subcutane toediening teratogeen gebleken bij muizen. In een reproductiestudie werd een gespleten gehemelte waargenomen bij 9,3% van de foetussen na toediening van een dosis van 2,5 mg/kg. Bij ratten veroorzaakten doseringen van 0,5, 2,32, 10,75 en 50 mg/kg/dag per os gedurende de hele dracht geen significante foetale afwijkingen. Het enige toxische effect was een hogere neonatale sterfte met de hoogste dosering als gevolg van onvoldoende moederzorg. Een reproductiestudie bij konijnen toonde schedelmisvormingen bij 37% van de foetussen met een dosering van 50 mg/kg/dag.

In een studie naar het algemene voortplantingsvermogen en de vruchtbaarheid bij ratten met orale doseringen van 2 en 50 mg/kg/dag werden geen bijwerkingen op de vruchtbaarheid, de embryofoetale ontwikkeling, het aantal jongen, het geboortegewicht en de groeicurve waargenomen met uitzondering van een daling van het aantal gespeende dieren dat 21 dagen na de worp nog in leven was, na toediening van een dosering van 50 mg/kg/dag.

Ventolin 2 mg tabletten:
Lactosemonohydraat
Maïszetmeel
Voorgegelatineerd zetmeel
Magnesiumstearaat

Ventolin 2 mg/5 ml siroop:
Natriumcitraat
Monowaterstofcitroenzuur
Hypromellose 2910 (type 4000)
Natriumbenzoaat
Natriumsacharine
Natriumchloride
Kunstmatig sinaasappelaroma
Gezuiverd water

Siroop:
Het is niet aanbevolen om Ventolin siroop te verdunnen met siroop of met een sorbitoloplossing wegens het risico op neerslag van hypromellose, het verdikkingsmiddel.

Ventolin 2 mg tabletten: 2 jaar
Ventolin 2 mg/5 ml siroop: 3 jaar

Tabletten
Bewaren beneden 25°C.

Siroop
Bewaren beneden 30°C ter bescherming tegen licht.

Ventolin tabletten 2 mg:
Doos met 50 en 100 tabletten in OPA/alu/PVC-Alu/PET kindveilige blisterverpakking.

Ventolin 2 mg/5 ml siroop:
Fles van 150 ml in bruin glas met 2 mg salbutamol per 5 ml.
Verpakt met een maatlepel van 2,5 / 5 ml.

Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht.

Het mengen van Ventolin siroop met andere vloeibare bereidingen wordt niet aanbevolen.

Datum van eerste vergunning :

Ventolin 2 mg tabletten	12/02/1973
Ventolin 2 mg/5 ml siroop	06/02/1973

Datum van hernieuwing van de vergunning :
 

Ventolin 2 mg tabletten	13/04/2004
Ventolin 2 mg/5 ml siroop	13/04/2004